W najnowszym numerze...
Ukryte znaczenia
Jerzy Alski o nieoczywistych związkach i znaczeniach procesów i zjawisk w sferze kultury oraz ich powiązaniach ze zdarzeniami w przestrzeni publicznej
„Raczej bohaterowie kierują mną. Powiedzmy, że widzę jakiegoś bohatera, który już istnieje i poznaję w nim kogoś, kogo znałem, a czasami dwóch ludzi, połączonych, ale potem to się kończy. Bo bohater zaczyna działać na własny rachunek. Mówi coś… I nigdy nie wiem, co powie, kiedy piszę jakiś dialog. Naprawdę, to zależy od nich. Ja tylko spisuję, co mówią”.[1]
Julio Cortázar, w wywiadzie udzielonym „The Art of Fiction” w 1984 roku. Ale zacznę jeszcze inaczej.
Nie: zapisuje. Pisze, wymyśla, tworzy – do wyboru. Kto? Niemal milion słów zawierają historie, które opowiedziałem od grudnia 2010 roku do dzisiaj. Historie będące opowieściami o życiu ludzi poprzednio mi nieznanych, których poznawałem w miarę opowiadania o nich, o tym, co im się przytrafiło i którzy… Właśnie, kto to wszystko tworzył, kto to tworzy? Nie ja, z pewnością nie ja to wszystko stworzyłem i mam tego doskonałą świadomość. W każdej z tych opowieści zdarzał się moment – niekiedy później, niekiedy bardzo wcześnie – kiedy ona, a ściślej jej bohaterowie, zaczynali żyć życiem niezależnym od mojej wyobraźni i nawet jeśli z grubsza wiedziałem, co się zdarzy, to absolutnie nie miałem pojęcia – jak. To wiedzieli bohaterowie i tylko oni. Od takiego momentu moja rola ograniczała się do czynności kronikarskich – starałem się możliwie wiernie opisać poczynania bohaterów, nad którymi (bohaterami i ich poczynaniami) straciłem kontrolę.
Otrzymałem ciekawy dokument. Zawdzięczam to znajomym z pewnej powieści, którą napisałem. Zdarzenia w tej powieści rozciągają się na przestrzeni kilku tysięcy lat i to być może dlatego – taki rewanż. Dokument datowany jest na rok 2394 i dotyczy prac archeologicznych w najstarszych warstwach sieci, konkretnie w warstwie 2.0 rozpoczynającej się na poziomie ekspansji Facebooka. Jest interesujący, ponieważ podejmuje próbę opisu pewnych zjawisk od których, jak się wydaje, rozpoczęło się tworzenie obyczajowego i kulturowego zrębu dla nadchodzących dziesięcioleci, w których to świat sieci, a nie przestrzeń realna – jak dotąd, zaczął dyktować kanon. Innymi słowy: jeżeli zasady obyczajowe, moralne, kulturowe do momentu upowszechnienia się Facebooka ze świata realnego płynęły do świata sieci, to od tego momentu, jak się wydaje, zaczął przeważać ruch w odwrotnym kierunku – ze świata sieci do realu. Dokument został sporządzony w języku planetar unicode 7m.4.2 i jest aż nazbyt obszerny. Translator, jaki otrzymałem, nie był przesadnie precyzyjny (być może ze względu na archaiczność języka na jaki przyszło mu przekładać) i tutaj postaram się przekazać jedynie drobny wycinek wniosków. Czy trafnych – nie mnie oceniać.
Odpowiedzialność za powstanie tego eseju spada na trzy panie. Wszystkie trzy bardzo lubię, jednej trochę się boję, do jednej z nich moja sympatia przybiera charakter mnie samego niepokojący. Nie tylko odpowiedzialność zresztą mam na myśli, również inspirację i tak jak pierwsze mnie rozgrzesza, drugie zobowiązuje do przedstawienia swoich racji w sposób przejrzysty i sugestywny na tyle, aby zostały one przez czytelników przynajmniej rozważone. Obawiam się zresztą, że kontynuować ten esej będę i za miesiąc, tak wiele uwarunkowań, zastrzeżeń, kontekstów i argumentów jest z nim związanych. Nie jest to pierwszy raz, kiedy piszę, czy też mówię o tym, co poniżej.
Niemal wszystkie wiersze są złe, ale jest to poezja. Siedzę tutaj jak szczur w norze z książek. Od sufitu Tzvetan Todorov, od podłogi Paul Ricoeur, ściany wyklejane Compagnonem, Hockem, dziury zaszpachlowane Rzemiosłem poezji Borgesa, posłanie na Duchu romańskim Ezry Pounda – i co? I nic. Brak dostatecznie wyrazistej koncepcji. U Compagnona znalazłem takie oto stwierdzenie Nelsona Goodmana (filozofa – ale cóż to za rekomendacja, szczególnie w dzisiejszych czasach): … „Gdyż, niestety, większość dzieł sztuki jest zła”. A dalej pojawia się następna sentencja Nelsona Goodmana – filozofa: „Zła interpretacja Dziewiątej symfonii jest sztuką z tego samego powodu, co dobra interpretacja tego utworu”.
Strona 3 z 6
- Jesteś tutaj:
-
Start
- Alski - Ukryte znaczenia
