człowiek od wieków zwiększa swoje moce intelektualne, a świat stwarza coraz szersze możliwości do dalszego rozwoju. inteligencja szarych mas rośnie, choć pojawiają się nowe problemy społeczne w postaci uzależnień czy depresji. obecnie główne wyzwanie psychiatrii i psychologii dziecięcej to przebodźcowanie młodego mózgu, dorosłym natomiast doskwiera niemożność osiągnięcia szczęścia i harmonii psychicznej oraz wszechobecne wyczerpanie i brak kontroli nad stresem.
powodem wspomnianych negatywnych zmian świata jest z pewnością burzliwy rozwój technologiczny, który zapędził nas w przysłowiowy „kozi róg”. trudno powiedzieć co byłoby dla nas teraz lepsze: odcięcie się od internetu i potężnego strumienia informacji czy też doskonalenie mózgu w ich przetwarzaniu i zapamietywaniu. jeszcze niedawno myślałam, że to drugie rozwiązanie jest właściwsze, ale w dobie sztucznej inteligencji nasze umiejętności przestają być po prostu potrzebne, ponieważ są śmiesznie małe w porównaniu z AI. są przerażająćo małe, dlatego niczego nie jestem już pewna…
czyli jednak doskonalenie mózgu. nie ma innego wyjścia – jeśli chcemy ogarniać naszą rzeczywistość i postawić granice inteligentnym maszynom obliczeniowych, tak, żeby nie unicestwiły rodu ludzkiego. i nie chodzi tutaj o wojny robotów ale o wyeliminowanie człowieka ze środowiska pracy a tym samym o odcięcie go od zarobków i środków do życia. o zgubną „optymalizację” naszego świata.
jednym z możliwych narzędzi, jakie posiada nasz mózg, a które mogą okazać się bardzo przydatne jest w tym kontekście myślenie systemowe. jeśli jesteś osobą, która jak ja przez całe godziny spaceruje po zapomnianych ścieżkach w swoim mieście, ogląda atlasy, encyklopedie, google maps, albo wykonuje mnóstwo pozornie nudnych czynności, które mapują mu obraz świata i pomagają odnaleźć rządzące nim, a pozornie niewidoczne prawidłowości, to bingo!, prawdopodobnie masz dobrze wykształcone myślenie systemowe.
nasze decyzje życiowe wpływają na życie nas samych, ale również na przyszłość naszych potencjalnych dzieci. decyzje te wpływają też, w szerszym kontekście, na życie społeczności a także na życie ludzkości w ogóle. np. zaszczepienie się przeciw Covidowi ma wymiar nie tylko osobisty ale też ogólnoludzki. zagłosowanie na konkretnego kandydata do parlamentu może uruchomić cały system pozytywnych (lub negatywnych) wydarzeń. podobnie z podjęciem indywidualnej decyzji o przejściu na dietę wegetariańską, o niekorzystaniu z papierowych torebek lub rezygnacja z pieca węglowego, albo też posadzenie 10 drzewek – wszystko to może uruchomić lawinę zdarzeń, lub mieć ważne (równie ważne jak inne elementy) konsekwencje w siatce zdarzeń, zmieniającej cały świat.