W najnowszym numerze...
Wspominki tetryka
Leszek Żuliński wspomina, a ma co
Krytyka literacka w Polsce Ludowej miała dobrą markę. Miała ona swoje bastiony w dwóch twierdzach. Jedną było środowisko akademickie, drugą – pisma literackie.
Czy życie literackie w czasach mojej młodości było „odgórnie zarządzane”? Ależ tak, i to nie tylko życie literackie, ale cała kultura. Po pierwsze w PRL-u, tak jak i dzisiaj, istniało Ministerstwo Kultury. Robiło mniej więcej to samo, co dzisiaj robi MKiDzN. To był organ rządowy, jak teraz, ale w gruncie rzeczy dyspozycje w ważnych sprawach MK otrzymywało od KC PZPR. Nie wiecie co znaczy ten skrót? Znaczy: Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Partia, mateczka nasza, dbała o nas i baczyła, byśmy nie pobłądzili. Tam był osobny wydział ds. kultury – on dbał o to, by ta dziedzina nie schodziła na manowce i nie migała się w służbie Polsce. Innymi słowy chodziło o ideologię. Oczywiście pisarze mogli pisać co chcieli, lecz trzeba było pilnować, by coś im się w głowach nie pomieszało. Wtedy karzący palec Partii robił niu-niu takiemu autorowi. A jak trzeba było, to na niu-niu się nie kończyło. Mogłeś zostać „autorem niepożądanym” i wtedy wydawcy trzymali się od ciebie z daleka. Oczywiście w moich czasach to był już nadzór nieporównywalnie bardziej liberalny niż w czasach socrealizmu z lat 50.
Jak się ma 20-30 lat, to warto chodzić na spotkania autorskie kolegów, a jeszcze bardziej starszych pisarzy. Starszych dlatego, że oni lepiej wiedzą, co mówić, a gdy opowiadają o starych czasach, to częstokroć takie rzeczy, o jakich w żadnej książce potem nie przeczytacie. Macie też wtedy z pierwszej ręki relacje o tym, jak było te 30-40 lat przed nami, a nawet dawniej.
Debiutowało się niełatwo. Pierwsze kroki poetyckie stawiało się na łamach prasy literackiej. Przypominam, że w „tamtej” Polsce. życie literackie nie toczyło się w Internecie, tylko na łamach papierowej prasy literackiej. Było jej sporo. Głównie tygodniki i miesięczniki. Każde województwo miało swoje tytuły. Niektóre osiągały rangę ogólnopolską. Te najbardziej znane ukazywały się w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.
Nie, nie będę zaczynał tej opowieści od hieroglifów i papirusów. Opowiem Wam jak powstawała książka za czasów mojej – ahoj, przygodo! – młodości. Nieustannie musicie zdobywać się na wysiłek pamiętania o fakcie, że wtedy nie było komputerów. To jest klucz do zrozumienia tego, co przeczytacie poniżej.
Strona 9 z 10
- Jesteś tutaj:
-
Start
- Żuliński - Wspominki tetryka
