Wiosną przeżywaliśmy emocje towarzyszące Konkursowi Chopinowskiemu. Jeszcze nie opadł całkowicie kurz po zmaganiach pianistów, a już niebawem będziemy mieli przyjemność przyglądać się i przysłuchiwać zmaganiom skrzypków – między 8 a 23 października na poznańskiej scenie odbędzie się 15. Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego.
Organizatorem potyczek wiolinistów jest Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. Obecnie instytucja ta skupia twórców kultury i nauki, artystów, animatorów życia muzycznego i melomanów. Poza organizacją konkursów, sympozjów naukowych, warsztatów muzycznych i koncertów, zajmuje się działalnością edukacyjną związaną ze sztuką oraz sylwetką swego patrona. W ostatnim czasie Towarzystwo zainicjowało również pierwsze w historii wydanie wszystkich dzieł Henryka Wieniawskiego. Jest kontynuatorem tradycji najstarszego, poznańskiego, świeckiego stowarzyszenia muzycznego, powstałego w 1885 roku pod nazwą Koło Śpiewackie Polskie. W czasach zaborów głównym celem tejże organizacji było pielęgnowanie mowy i pieśni polskiej, przeciwstawiając się tym samym germanizacji. Po zakończeniu wojny zaś Poznańskie Towarzystwo Muzyczne pełniło funkcje organizatora życia kulturalnego w stolicy Wielkopolski, posiadając liczny chór, orkiestrę oraz zespoły kameralne. Po drugiej wojnie światowej Warszawa borykała się z ogromnymi problemami lokalowymi, więc 1952 roku zadecydowano o przeniesieniu Konkursu Skrzypcowego właśnie do Poznania, głownie z uwagi na walory Auli Uniwersytetu Poznańskiego, ale także biorąc pod uwagę atencję Wieniawskiego dla tegoż miasta. Aby konkurs mógł się odbywać cyklicznie, potrzebna była organizacja, która zajęłaby się jego przygotowaniem. Zgodnie z wolą środowiska artystycznego i naukowego, na podwalinach wcześniej działających instytucji, stworzono więc w Poznaniu Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego, które objęło pieczę nad organizacją zmagań młodych wiolinistów.
W 1935 roku bratanek Henryka Wieniawskiego, Adam, zainicjował w Warszawie międzynarodowe spotkania młodych skrzypków, rywalizujących ze sobą talentem i umiejętnościami wiolinistycznymi. Wśród nagrodzonych tego roku znaleźli wybitni wirtuozi, tacy jak Ginette Neveu, Dawid Ojstrach czy Grażyna Bacewicz. Niestety wybuch drugiej wojny światowej skutecznie pokrzyżował dalsze plany organizatorów konfrontacji, a wielu skrzypkom odebrał szanse na kariery, a nierzadko nawet życie… Po wojennej zawierusze, dopiero w 1952 roku wznowiono rywalizację. W obliczu problemów z odbudową zrujnowanej Warszawy, konkurs przeniesiono do Poznania. Na scenie uniwersyteckiej Auli zaprezentowało się wówczas zaledwie 23 skrzypków, jednakże ich nazwiska do dziś powodują przyspieszone bicie serca. Zwyciężył wówczas młodziutki syn nagrodzonego przed siedemnastoma laty Ojstracha – Igor, a wśród nagrodzonych znalazła się także Wanda Wiłkomirska. Kolejne konkursy do dnia dzisiejszego odbywają się już regularnie. Po raz pierwszy Polak, Piotr Janowski, triumfował w Konkursie Wieniawskiego w roku 1967 (V edycja). Niezwykłe były z pewnością rozgrywki z 1981 roku, kiedy to poznańską scenę zdominowali Japończycy, zdobywając aż pięć (!) głównych nagród. Jubileuszowa dziesiąta edycja zaś postawiła na scenie rekordową liczbę 54 skrzypków, jednakże przyniosła triumf Polakom: Bartłomiejowi Niziołowi i Piotrowi Pławnerowi. Natomiast pięć lat później, jurorzy pod przewodnictwem Yehudi Menuhina, nie znaleźli osobowości godnej złotego medalu i dopiero drugą nagrodą obdarzyli Japonkę. Wraz z nadejściem nowego tysiąclecia, organizatorzy powierzyli przewodniczącemu jury zadanie wyboru programu konkursowego, a później także wyselekcjonowanie spośród nadesłanych zgłoszeń, finalistów konkursu. W 2006 roku przewodnictwo w komisji konkursowej objął Konstanty Andrzej Kulka, a my znów mogliśmy cieszyć się ze zwycięstwa – po najwyższy laur sięgnęła Agata Szymczewska. Natomiast czternasta edycja była przełomowa. Po raz pierwszy w historii konkursu zorganizowano preselekcje, które odbyły się w dziewięciu miastach świata (w Bergamo, Londynie, Quebecu, Jokohamie, Seulu, Moskwie, Baku, Brukseli i Poznaniu), a które osobiście przeprowadził przewodniczący jury, Maxim Vengerov. Nowością było także wprowadzenie wykonania utworu z towarzyszeniem orkiestry kameralnej. W tej edycji triumfowała wybitna Koreanka Soyoung Yoon, której koncert (8 października) zainauguruje tegoroczną edycję Konkursu.
Maxim Vengerov będzie przewodniczył jurorom także podczas tegorocznej, 15. Edycji Konkursu, natomiast honorowym przewodniczącym uczyniono Krzysztofa Pendereckiego.
W pierwszej połowie bieżącego roku odbyły się preselekcje, jak poprzednio – z udziałem Maxima Vengerova, w wyniku których do konkursu zakwalifikowano 51 osób z całego świata, w tym aż dziewięcioro Polaków, ośmioro Japończyków oraz reprezentantów Rosji, Korei, Francji, Niemiec, Kanady, USA, Gruzji, Azerbejdżanu, Chin, Kazachstanu, Ukrainy, Nowej Zelandii, Rumunii, Tajwanu, Izraela i Grecji. Podczas preselekcji skrzypkowie wykonywali Koncert skrzypcowy e-moll op. 64 cz. I Mendelssohna-Bartholdy’ego (z towarzyszeniem fortepianu), pierwszą część Sonaty A-dur op. 100 Brahmsa lub część trzecią Sonaty A-dur Francka, Kaprys nr 3 lub 4 z op. 18 Wieniawskiego oraz jeden z Kaprysów op. 1 Paganiniego.
Uczestnicy będą losowali numery, według których występować będą podczas przesłuchań konkursowych. Pierwszy etap odbędzie się w dniach 9-12 października. Skrzypkowie wykonają jedną z części sonaty Beethovena (każdy wykonawca przygotowuje całą sonatę, a dzień przed występem otrzymuje od komisji informację, którą część wykona podczas przesłuchania), jeden z Kaprysów z op. 1 Wieniawskiego oraz trzy pozycje wybrane z trzech kolejnych grup utworów.
Do drugiego etapu Konkursu (13-15 października) jury zakwalifikuje 24 uczestników, którzy uzyskają najwyższe noty w pierwszym etapie. W tych dniach na scenie rozbrzmiewać będzie dowolny utwór (do 4 min) Kreislera, drugi dowolny utwór wybrany spośród pozycji w grupie drugiej oraz sonata na skrzypce i fortepian, również do wyboru spośród podanych.
W trzecim etapie konkursu (16-18 października) wystąpi 12 skrzypków, którzy otrzymają najwyższe noty łączne po dwóch etapach. W uniwersyteckiej Auli wybrzmią dźwięki koncertów Mozarta z kadencjami dostępnymi w literaturze bądź własnymi, pierwsza część Sinfonii Concertante Es-dur KV 364 Mozarta oraz maksymalnie czterominutowe części sonat i partit na skrzypce solo Bacha.
Do czwartego, finałowego etapu (20-22 października), zakwalifikuje się 6 artystów, którzy uzyskają najwyższe łączne noty z poprzednich etapów Konkursu. Do wykonania z towarzyszeniem orkiestry będą: jeden z koncertów skrzypcowych Wieniawskiego (op. 14 lub 22) oraz inny koncert skrzypcowy wybrany z podanej puli utworów.
Po zakończeniu przesłuchań konkursowych jury przyzna tytuł Laureata 15. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu oraz nagrody finansowe, których łączna pula wynosi 100 tys. euro brutto.
Przesłuchania konkursowe odbywać się będą w Auli Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i mają charakter otwarty. Bilety, zarówno na przesłuchania, jak i koncerty inauguracyjny oraz laureatów, można nabyć na stronie: www.wieniawski.pl.
Jowita Opyd
Aktualny numer - Strona główna |
Powrót do poprzedniej strony |
© 2010-2019 Stowarzyszenie Salon Literacki.
Kopiowanie treści zawartych w serwisie wyłącznie za zgodą Redakcji i podaniem źródła pod cytowanym fragmentem, w przypadku portali internetowych - linkiem do serwisu salonliteracki.pl.