Muzyczna kartka z kalendarza
6 listopada 1860 w Kuryłówce na Podolu urodził się Ignacy Jan Paderewski – polski pianista, kompozytor, a także działacz polityczny. Po studiach w Warszawie, Berlinie i Wiedniu, jego kariera pianistyczna nabrała rozpędu. Paderewski koncertował w całej Europie, a także poza nią, podróżując najczęściej własną salonką, która wyposażona była w niemą klawiaturę fortepianową. Odbyte tournée przyniosły mu pokaźne dochody, dzięki czemu kompozytor mógł prowadzić szeroką działalność charytatywną ukierunkowaną na młodych zdolnych muzyków. Sam, zapytany niegdyś o swój sukces, odparł: „Powodzenie moje zawdzięczam w jednym procencie talentowi, w dziewięciu procentach szczęściu, a w dziewięćdziesięciu procentach pracy”. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej angażował się w sprawy polityczne, a po jej zakończeniu został wybrany premierem i ministrem spraw zagranicznych odradzającego się państwa polskiego. W 1919 roku, jako przedstawiciel Polski podpisał traktat pokojowy w Wersalu. Na początku II wojny światowej był przewodniczącym Rady Narodowej w Londynie. Niestety nie doczekawszy końca konfliktu, zmarł 29 czerwca 1941 roku w Nowym Jorku; pochowano go na cmentarzu zasłużonych Arlington w Waszyngtonie. W 1992 roku jego prochy sprowadzone zostały do Polski i spoczęły w katedrze św. Jana w Warszawie. Pośmiertnie został odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Paderewski całe życie podporządkował muzyce i Polsce. Nie ma wątpliwości co do jego wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku, a także w polską XX-wieczną muzykę fortepianową. Mówi się, iż „Paderewski był najlepszym pianistą wśród polityków i najlepszym politykiem wśród pianistów”.
Aleksandr Porfiriewicz Borodin przyszedł na świat 11 listopada 1833 roku w Petersburgu. Wraz z Rimskim-Korsakowem, Borodinem, Cui i Musorgskim tworzyli tzw. Potężną Gromadkę. Godny uwagi jest fakt, iż Borodin był muzycznym samoukiem – ukończył bowiem studia lekarskie i chemiczne w Akademii Medycznej w Petersburgu, gdzie pracował jako profesor i kierownik katedry chemii. Sam siebie nazywał „niedzielnym kompozytorem”, a gry na fortepianie, flecie, klarnecie, oboju i wiolonczeli nauczył się sam. Wiedzę na temat sztuki kompozytorskiej czerpał z niemieckich podręczników, a także od Milija Bałakiriewa. Jednym z jego najwybitniejszych dzieł jest opera Kniaź Igor skomponowana na podstawie staroruskiego poematu Słowo o pułku Igora, z której pochodzą znane na całym świecie Tańce połowieckie. Niestety utwór ten nie został ukończony przez samego Borodina, ale jego zakończenie i instrumentację sfinalizowali dwaj przyjaciele kompozytora – Rimski-Korsakow i Głazunow. Ze względu na obowiązki zawodowe, Aleksandr Borodin komponował głównie w lecie lub podczas choroby. Stąd też przyjęło się, iż podczas świąt i urodzin przyjaciele życzyli mu właśnie choroby, aby miał czas na pracę nad swoimi dziełami muzycznymi. Kompozytor zmarł nagle na atak serca, podczas balu karnawałowego profesorów Akademii Medycznej, 27 litego 1887 roku w Petersburgu.
23 listopada w 1933 roku w Dębicy przyszedł na świat współczesny polski kompozytor – Krzysztof Penderecki. Kompozycję studiował w Krakowie, gdzie w latach późniejszych sam ją wykładał, a także pełnił funkcję rektora Akademii Muzycznej. Już trzy lata po uzyskaniu dyplomu, otrzymał wyróżnienie Tribune Internationale des Compositeurs w Paryżu za utwór zatytułowany Tren pamięci ofiar Hiroszimy na 52 instrumenty smyczkowe. Innym ze znanych dzieł tego kompozytora jest Stabat Mater przeznaczony do wykonania przez trzy chóry a capella. Twórczość Pendereckiego przechodziła przez okresy awangardy, wpływów neoromantycznych, poszukiwania nowych możliwości wyrazowych, a także zwroty w kierunkach kameralnych. W 2005 roku w Lusławicach w woj. małopolskim otwarto Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, którego misją jest rozwijanie talentów muzycznych najzdolniejszych młodych instrumentalistów, wokalistów oraz dyrygentów z całego świata poprzez tzw. Kursy Mistrzowskie.
Scott Joplin urodził się 24 listopada 1868 roku w Teksasie. Z muzyką miał do czynienia od najmłodszych lat, w domu rodzinnym. Już jako dziecko zainteresował się fortepianem, a w wieku czternastu lat wyjechał z domu i podróżował, utrzymując się właśnie z gry na tym instrumencie. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX wieku zainteresował się kompozycją. Nuty jednego z jego pierwszych ragtime’ów, The Maple Leaf Rag, sprzedały się w ponad milionie egzemplarzy, co wiązało się z sukcesem finansowym i od tego momentu Joplin mógł zająć się wyłącznie komponowaniem. Na początku XX wieku twórca zaczął chorować psychicznie, w wyniku czego zmarł 1 kwietnia 1917 roku w Nowym Jorku. W latach siedemdziesiątych XX wieku odnaleziono oryginalne nagranie muzyki Joplina, którego sam kompozytor dokonał na pianoli. Zostało ono następnie przeniesione na płytę, a sprzedaż okazała się wielkim sukcesem. W 1976 roku Scott Joplin został pośmiertnie uhonorowany Nagrodą Pulitzera za wkład w rozwój muzyki amerykańskiej.
29 listopada 1797 roku w Bergamo na świat przyszedł Gaetano Donizetti – XIX-wieczny włoski kompozytor operowy. Jego kariera od początku była pasmem sukcesów. Już w wieku trzydziestu dwóch lat zyskał sobie sławę znakomitego operopisarza i otrzymał posadę dyrektora muzycznego teatru królewskiego w Neapolu, a kilka lat później został profesorem w neapolskim konserwatorium. Donizetti miał ogromną łatwość w komponowaniu muzyki, a trzyaktową operę komiczną Don Pasquale napisał zaledwie w kilka dni. Gdy od przyjaciół usłyszał, że Rossini pracował nad Cyrulikiem Sewilskim dwa tygodnie, odparł: „To mnie nie dziwi. Rossini zawsze był taki leniwy!”. Większość z około siedemdziesięciu oper Donizettiego zyskała międzynarodowy rozgłos i do dziś dzieła te są wystawiane na scenach całego świata. W wieku czterdziestu ośmiu lat u tego włoskiego kompozytora ujawniła się choroba psychiczna, w wyniku której został umieszczony w zakładzie zamkniętym, gdzie zmarł w 8 kwietnia 1848 roku.
Po Konkursie
17 edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina dobiegła końca. Do konkursowych zmagań przystąpiło 78 młodych pianistów z całego świata. Trzy tygodnie, cztery etapy i tylko jeden zwycięzca – Seong-Jin Cho. Decyzja jurorów na całym świecie przyjęta została… różnie. Z entuzjazmem, zdziwieniem, dezaprobatą. Przez niektórych została uznana za słuszną, przez innych – za kontrowersyjną. Ilu obserwatorów Konkursu – tyleż opinii. Zaglądamy zatem do punktacji, którą ujawniają organizatorzy. Koreańczyk zwyciężył zaledwie 5 punktami nad drugim Charlesem Richardem-Hamelinem, a z kolei trzecia w stawce, Kate Liu, uzyskała aż od trzech jurorów maksymalną liczbę punktów (którą każdy juror mógł przyznać tylko jednemu uczestnikowi Konkursu). Z pewnością nie sposób też nazwać decyzję jury jednomyślną, ponieważ w punktacji najlepszej trójki pojawiają się noty najwyższe i najniższe. Sam za siebie i za poziom występów finałowych mówi również fakt, iż aż dziesięciu (!) jurorów nie przyznało najwyższych not żadnemu z występujących w finale pianistów, a specjalnej Nagrody Filharmonii Narodowej za najlepsze wykonanie koncertu… nie przyznano. Natomiast Nagrodę Towarzystwa im. Fryderyka Chopina za najlepiej wykonane poloneza przyznano dla Seong-Jin Cho; Nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków otrzymała Kate Liu; a Nagrodę Krystiana Zimmermana za najlepsze wykonanie sonaty - Charles Richard-Hamelin. W finale Konkursu mieliśmy jednego Polaka – Szymona Nehringa, który swój udział w konkursie zakończył z wyróżnieniem i Nagrodą Publiczności.
Już 6 listopada ukaże się płyta zwycięzcy Konkursu Chopinowskiego wydana przez Deutsche Grammophon z wybranymi utworami, które Seong-Jin Cho wykonał podczas trzech etapów Konkursu. Ponadto zwycięzca Konkursu już rozpoczął tournée koncertowe obejmujące 16 koncertów na całym świecie: we Wrocławiu, Katowicach, Birmingham, Londynie, Paryżu, Amsterdamie, Brukseli, Osace, Nagoji, Sapporo, Seulu oraz Tokio (5 koncertów).
Kolejna, 18 edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina planowana jest na 2020 rok. Z pewnością już w tej chwili kilkuset młodych pianistów z całego świata przygotowuje się do udziału w Konkursie, który każdemu laureatowi otwiera drzwi do międzynarodowej kariery muzycznej. Niewątpliwie w kolejnej edycji usłyszymy i zobaczymy co najmniej kilkoro uczestników tegorocznej edycji, którzy kolejny raz staną w szranki z wielką twórczością Chopina i ponownie spróbują szczęścia w warszawskim Konkursie.
Jowita Opyd
Aktualny numer - Strona główna |
Powrót do poprzedniej strony |
© 2010-2019 Stowarzyszenie Salon Literacki.
Kopiowanie treści zawartych w serwisie wyłącznie za zgodą Redakcji i podaniem źródła pod cytowanym fragmentem, w przypadku portali internetowych - linkiem do serwisu salonliteracki.pl.